فرهنگی و نرم

شرکت‌های خلاق شرکت‌های نوآوری هستند که در حوزه‌های مانند کسب و کارهای دیجیتال و فضای مجازی، بازی، اسباب بازی و سرگرمی، صنایع دستی، گردشگری و میراث فرهنگی، صنایع دیداری و شنیداری، طراحی، یادگیری، چاپ و نشر، گیاهان داروئی و طب سنتی، هنرهای تجسمی و نمایشی  فعالیت دارند.

این حوزه‌ها به صورت عمومی بخشی از زیرشاخه‌های مرتبط با صنایع نرم و خلاق محسوب می‌شوند.

گردش مالی صنایع خلاق در دنیا ۲۷۰۰ ملیارد دلار هست و سهم ایران علیرغم همه داشته‌های تمدنی و فرهنگی عظیمش تنها ۶۰۰ ملیون دلار هست.

ستاد فرهنگسازی اقتصاددانش بنیان صنایع نرم وخلاق با ایجاد خانه های خلاق و نواوری در تلاش است تا خانه‌های خلاق را به سکویی برای اشتغال و ابتکار فارغ التحصیلان رشته های علوم انسانی و هنر که ۵۰ درصد کل دانشگاه‌ها هستند تبدیل کند.

شرکت خلاق چیست؟

شرکت خلاق، شرکتی است که جوهره رشد آنها یعنی خلاقیت و نوآوری، برای ارائه محصولات و خدمات جدید و مدل های نوین کسب و کار در سطح بازار هدف می باشد و رشد و توسعه محصولات و خدمات ایشان بر خلاف شرکت های دانش بنیان ممکن است لزوماً  محصولاتی مبتنی بر فناوری پیشرفته نباشد، اما این به معنی غیبت فناوری در محصولات آنها نیست.

رسالت خانه‌های خلاق شباهت زیادی به کارخانه‌های نوآوری دارد که با رویکردی نوین در عرصه اقتصاد، صنعت و فرهنگ در تلاش هستند با ایجاد پیوند و تعامل میان این حوزه‌ها، ارزش اقتصادی و فرهنگی محصولات خلاق را به مثابه تولیدات ارزشمند در عصر حاضر نشان دهند.

گذر کاشان

خانه خلاق و نوآوری گذر کاشان یکی از این خانه‌های خلاق است. این مجموعه ای شامل 3 خانه ی قاجاری  و  پهلوی درمیان بافت تاریخی و کهن کاشان است. این خانه همچنین شامل  4 مغازه در  زیر گذر آب انبار خان، است. 

پس از طی فرایند تملک، مرمت، تجهیز و احیاء این خانه قدیمی، به خانه خلاق و مامنی برای استارتاپ‌ها و شرکت‌های خلاق تبدیل شد.

بخشی از  این مجموعه به اقامتگاه بوم گردی تبدیل شده و اتاق ها با ظرفیت 30 نفر با مجوز بوم گردی، تجهیز شده‌اند. 

سرداب این مجموعه به تماشاخانه تبدیل شده و  در آن اجرای تئاتر، پخش فیلم و رونمایی کتاب، انجام میشود.

تبدیل بخشی از مجموعه به کافی شاپ که در آن به  پذیرایی با عرقیجات سنتی و دم نوش ها، چرداخته می‌شود  با ظرفیت 70 نفر، از جمله دیگر ویژگی‌های خانه خلاق گذر در کاشان است.

کارگاه های صنایع دستی مانند شعربافی، زری بافی، زیلوبافی ، سفال ، کاشی ، قلم زنی ، معرق ، منبت ، نقشه کشی قالی ، پارچه و لباس ، چوب و بافت و طراحی و فرش کسب وکارهای مجازی فناوری ar و vr  نیز در این  خانه  ایجاد شده است.

 همچنین یکی از فعالیت‌های استارتاپ‌های متمرکز در این نهاد خلاق تولید محتوا است که در راستای معرفی جاذبه ها ومناطق گردشگری کاشان صورت می‌گیرد. کارفرمای این نهاد مرکزی به نام خانه نقلی است.

در خانه خلاق و نوآوری «نقلی» یا همان خانه خلاق گذر کاشان تولید پادکست و نمایش نامه های برگرفته از فرهنگ غنی منطقه و اجرای آیین های سنتی،  نیز انجام می‌گیرد.

خانه خلاق و نوآوری گذر کاشان همچنین با حمایت ستاد فرهنگ سازی اقتصاد دانش بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق،  موضوع گردشگری کودک محور را با محوریت حمایت از استارتاپ‌های حرفه ای در این حوزه پیگیری می کند.

تربیت تورلیدرهای ویژه کودکان، تولید پلتفرم های توریسم کودکان و شناخت علمی نیازمندی های این حوزه،  از جمله دیگر برنامه های است که مدیریت این مجموعه خلاق در فضای شهر گردشگرپذیر کاشان پیگیری می‌کند. 

خانه خلاق گذر کاشان همچنین با اجرایی کردن برنامه ای تحت عنوان « دست آفرید»  از طریق همکاری چند استارتاپ تولیدات صنایع دستی اقامتگاه های بومگردی کاشان را به بازارهای مصرف خواهد رساتد.

سالن جلسات، زیرساخت های اینترنتی و سایر بسته های حمایتی ویژه صنایع نرم و خلاق از جمله دیگر امکانات این مرکز است.

خانه خلاق و نوآوری نقلی همچنین از یک فضای بومگردی مجزا شامل اقامتگاه، کافه و استراحتگاه برخوردار است. این فضای گردشگری به استارتاپها کمک خواهد کرد تا درک بهتری از صنعت گردشگری داشته باشد و نیازمندی های توریسم را از نزدیک لمس کند.

خانه خلاق بهزاد تهران

در همین راستا، خانه خلاق و نوآوری «ب» یا بهزاد امروز با دستور حجت الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی رییس جمهوری کشورمان به صورت رسمی راه اندازی شد.

پروژه شرکت‌های خلاق از این نظر در تاریخ حکمرانی مدرن ایران بی‌نظیر است که به جای سرمایه‌گذاری نجومی برای ایجاد شغل، تنها با هم افزایی سازمانی ونهادها وبهره گیری از استعداد، توانایی، عرصه‌های طبیعی، فرهنگ محلی و داشته‌های هر استان، شغل می‌آفریند.

 برخی  از نقاط کشور از عقب ماندگی و کم‌برخورداری تاریخی رنج می‌برند، این ستاد زیر چتر کلان معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری طرحی را پیاده‌سازی کرد که بر اساس آن جوانان خوش استعداد و ایده پرداز هر منطقه در رشته‌های مانند کسب و کارهای دیجیتال و فضای مجازی، بازی، اسباب بازی و سرگرمی، صنایع دستی، گردشگری و میراث فرهنگی، صنایع دیداری و شنیداری، طراحی، یادگیری، چاپ و نشر، گیاهان داروئی و طب سنتی، هنرهای تجسمی و نمایشی، بر اساس داشته‌ها و ظرفیت‌های هر منطقه طرح و ایده خود را ارائه می‌کنند.

خانه‌های خلاق و نوآوری  با حمایت و نظارت ستاد و از طریق مدیریت وسرمایه گذاری بخش خصوصی است، به این تیم‌ها و استارتاپ‌ها کمک می‌کند تا در قالب یک شخصیت حقوقی به نام شرکت خلاق، ایده خود را به ارزش افزوده، شرکت، خدمات و محصول تبدیل کنند.

بر این اساس ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق معاونت علمی و فناوری تا کنون تعداد قابل توجهی خانه خلاق در کشور ایجاد کرده است. همچنین از طریق تفاهم نامه های دوجانبه، دیگر مراکز را نیز مجاب کرده است که در کارکردی مشابه خانه خلاق به استارتاپ‌های خلاق خدمات بدهند.

ستاد با ارائه هدفمند حمایت‌های مانند تسهیلات، مرکز استقرار و زیرساخت اینترنت از این شرکت‌های خلاق حمایت می‌کند تا فرایند تبدیل از تیم به شرکت را با اعتماد به نفس بیشتری طی کنند.

خانه خلاق و نوآوری «ب» یکی از همین نمونه خانه‌های خلاق است که از جمله خانه‌های خلاق ونواوری حوزه هنر درتهران محسوب می‌شود. 

این خانه خلاق به یاد استاد حسین بهزاد استاد پرآوازه نقاشی مینیاتور ایران، به نام خانه خلاق «ب» نامگذاری شده است. قرار است در این خانه تاریخی، زمینه و بستر رونق استارتاپ‌های حوزه فناوری های نرم و صنایع فرهنگی فراهم شود.

این خانه خلاق و نوآوری با تلاش‌های مرحوم محمد ابوالحسنی، کارآفرین حوزه خلاق و فرهنگی و خالق آثاری چون انیمیشن دیرین‌دیرین و حمایت های معاونت علمی و فناوری ومشارکت وزارت میراث فرهنگی  به ثمر نشست. این خانه در مساحت 200 متر مربع  احداث شده است.  

پلتفرم ملی خانه‌های خلاق و نوآوری

ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری پس از اجرای بخش عمده‌ای از برنامه ملی ایجاد شبکه سراسری خانه‌های خلاق و مراکز خدمات دهنده به شرکت های خلاق، طرح ایجاد پلتفرم ملی خانه‌های خلاق و نوآوری را به آخرین ایستگاههای اجرایی خود رساند.

با توجه به سیاست ها و اهداف معاونت علمی در راستای توسعه فناوری های نرم و صنایع خلاق وفرهنگی، تاسیس وحمایت از شکل گیری  خانه های خلاق و نوآوری چند سالی است که در دستورکار معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار کرفت.

استارتاپ ها، ایده پردازان، شرکت‌های خلاق، جوانان خوشفکر، همه به خانه خلاق رجوع می‌کنند تا در رشته های ده گانه صنایع فرهنگی  فعالیت کنند.

خانه خلاق برای جذب ایده های نیروی انسانی فارغ التحصیل حوزه های علوم انسانی و فرهنگ و هنر که 50 درصد فارغ التحصیلان دانشگاهی را شامل می شود، مانند یک آهنربای بزرگ عمل می‌کند.

در پلتفرم خانه های خلاق و نوآوری از طریق واگذاری امکاناتی مانند،  محل استقرار، زیرساخت، شبکه منتوریگ، دراختیارقراردادن تجهیزات لازم و آزمایشگاه، تیم سازی و کمک به توسعه محصول، حمایت وتسهیلات مالی، به توسعه و پایداری کسب وکارهای نوپا و شرکت‌های خلاق پرداخته می‌شود.

استارتاپ‌های مستقر در خانه‌های خلاق در حوزه‌های مانند کسب و کارهای دیجیتال و فضای مجازی، بازی، اسباب بازی و سرگرمی، صنایع دستی، گردشگری و میراث فرهنگی، صنایع دیداری و شنیداری، طراحی، یادگیری، چاپ و نشر، گیاهان داروئی و طب سنتی، هنرهای تجسمی و نمایشی، واقعیت افزوده(AR) و واقعیت مجازی (VR) مشغول فعالیت هستند.

نسل جوان، بیش از آنکه به این حوزه به عنوان حوزه‏ای کاربردی بنگرد و تلاش کند مسیرهای جدید، خلاقانه و فناورانه برای تولید محصولات به روز در این حوزه را بیابد، کمابیش و در بهترین حالت به تکرار الگوهای گذشته بسنده کرده است و به همین دلیل نیز، شکل کلی این حوزه در کشور ما، هنوز حالتی سنتی و پیشامدرن دارد.

همین دغدغه باعث شده است، خانه‏ خلاق «ب»، به دنبال شکستن این حلقه‏ی معیوب و یافتن مسیرهای نو، بنیانگذاری شد.

تمام خانه های خلاق در کشور با راهبری ستاد فرهنگ‌سازی اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق، در تلاش هستند تا مسیرهای نو ناآزموده را بجویند و امتحان  واز تلفیق فناوری های نو وروز امد در صنایع فرهنگی بهره گیری کنند.

این امید وجود دارد که دهها استارتاپ در طول سال در خانه خلاق ب به شرکت خلاق تبدیل شوند

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری